Komisyon’un hedefinde, Arnavutluk ve Sırbistan gibi, Schengen dışında olan ama AB’nin vize istemediği bazı Balkan ülkeleri var. Özellikle Sırbistan, Türkiye merkezli yasa dışı göç için önemli bir basamak olarak görülüyor. Avrupa’ya vizesiz seyahatin zorlaştırılması yasa tasarısı komisyon üyeleri Margaritis Schinas ve Ylva Johansson tarafından hazırlandı.
Çarşamba günü Avrupa Parlamentosu ile Avrupa Komisyonu üyelerine sunulan yeni düzenleme, Avrupa ülkeleri açısından risklerin çok fazla artması durumunda, birlik dışındaki ülkelere tanınan vize muafiyetinin “kolayca askıya alınmasını” öngörüyor. Tasarı, AB ülkelerinin, gerekli gördükleri durumda, üçüncü ülkelere tanınan vizesiz seyahat hakkının, hızlı şekilde 36 aya kadar askıya almasına olanak tanıyor.
Şu anda bu süre 27 ay ile sınırlı ve hayata geçirilmesi daha uzun zaman alıyordu. Yeni yasal düzenlemenin hedefinde Arnavutluk ve Sırbistan gibi AB’ye komşu Balkan ülkeleri var. Yasa değişikliğinin ilk olarak gündeme gelmesinde, Hollanda’nın 2019’da, Arnavutluk kaynaklı göçü işaret ederek yaptığı başvurunun büyük etkisi oldu.
Ancak o dönemde, mevcut yasaların, vize muafiyetinin geçici olarak askıya alınmasını zorlaştırması nedeniyle, Hollanda makamları çok fazla bir şey yapamadı. Yasal düzenleme için temel oluşturan bir başka konu da, Sırbistan üzerinden Avrupa’ya yönelen yasa dışı göç olarak gösteriliyor.
Komisyona göre, AB’nin Schengen vizesi istediği bazı ülkelerin vatandaşları , AB’nin vize istemediği bir başka ülkeye gidip, oradan da yasa dışı yollardan Avrupa’ya geçebiliyor.
BAZI ÜLKELER AB’YE ‘SIÇRAMA TAHTASI’ OLARAK GÖRÜLÜYOR
Hollanda Adalet Bakanlığı’nın araştırmasına göre, birçok üçüncü ülkeye vize uygulamayan Sırbistan, Avrupa’ya geçiş için önemli bir “sıçrama tahtası” işlevi görüyor. Yaşa dışı göçmenler, Sırbistan’dan kaçak yollarla Macaristan’a, Hırvatistan’a ve Slovenya’ya geçerek AB sınırlarından içeri girebiliyor.
Avrupa Komisyonu, Sırbistan’ın, AB üyesi olmayan ülke vatandaşlarına vizesiz seyahat hakkı tanıması nedeniyle, yakın dönemde Bangladeş ve Hindistan’dan bu ülkeye giden çok sayıda kişinin, buradan da Almanya ve Avusturya’ya geçtiğine dikkat çekiyor. Yeni yasanın hayata geçirilmesi halinde, AB ülkeleri, güvenlik riski hissettiklerinde, diğer ülkelere yönelik vizesiz seyahat hakkını derhal askıya alabilecek.
Vizesiz seyahat hakkı askıya alınan ülke, AB’nin şikayetleri konusunda adım atmayı kabul etmezse, vizesiz seyahat uygulaması tamamen sona erdirilebilecek. Avtupa Komisyonu, Avrupa ile vizesiz seyahat anlaşması bulunan ülkelerce, başka ülke vatandaşlarına verilen pasaportları da kontrol altına almak istiyor.
Suç örgütleri veya varlıklı kişiler tarafından belirli bir yatırım ya da para karşılığı alınmış pasaport yoluyla yasa dışı göçün tespit edilmesi durumunda da, bu ülkelerin vizesiz seyahat hakkı askıya alınabilecek. Avrupa Birliği, aralarında Balkan devletlerinin de bulunduğu yaklaşık 60 ülkeye, 90 güne kadar vizesiz seyahat hakkı tanıyor.